Hakimler.002

Mernepta Steli, Firavun Mernepta (MÖ. 1213 – MÖ. 1203) tarafından yazdırılan bit steldir. 1896’da, Mısır’ın Teb şehrinde Flinders Petrie tarafından keşfedilmiştir. Bu stelin önemi, İsrail ulusu hakkında en eski bahslerden bir tanesini içermesidir. Firavun Mernepta’nın İsrail ve diğer Kenan halklarına karşı yaptığı seferleri anlatan satır şöyledir:

“Kenan tüm gamıyla esirdir. Aşkelon fethedildi, Gezer kuşatıldı, Yanoam yok edildi; İsrail çöp edildi, tohumsuzlaştı.”

“Çöpleşip tohumsuzlaşmak” yenilmiş uluslar için kullanılan kalıplaşmış bir deyimdir. Buğday depolarının yok edildiği, ertesi yıl kıtlık çekileceği ve dolayısıyla düşman ordularının Mısır’a karşı bir tehdit oluşturamayacağı anlamına gelmektedir. Dikilitaştan anlaşıldığına göre, “İsrail” bu aşamada halk veya kavimler topluluğu olup, bir krallık veya şehir devleti değildir; çünkü hiyeroglifte “ülke” yerine “yabancı halk” kullanılmaktadır. Aşkelon, Gezer ve Yanoam için yabancıları simgeleyen “değnek” ve ülkeyi simgeleyen “üç tepeli dağ” hiyeroglifi kullanılmıştır; yani bu üç ulus birer şehir devletiydi; İsrail için ise yabancıları simgeleyen “değnek”in yanında halkı simgeleyen üç çubuk üzerinde bir erkek ve bir kadın hiyeroglifi kullanılmıştır. Bu simgeler, Mısırlılar tarafından bir devlete bağlı olmayan göçebe kavimler için kullanılırdı; bu da MÖ. 13. yüzyılda Hakimler bölümünde anlatılanları teyit edercesine İsrail’in o dönemde bir krallıktan ziyade yarı göçebe bir ulus olduğunu göstermektedir.

****

KAYNAKÇA:

  • Bill, Arnold T. ve Bryan, Bryan E. “Readings From The Ancient Near East.” Baker Academic. Grans Rapids, 2002, sf. 160-161.
  • Hoerth, Alfred J. “Archaeology & The Old Testament.” Baker Academic. Grand Rapids, 2009, sf. 228-230.
  • Resim: http://adrianmcqueen.blogspot.com.tr/