Yaratılış ve Tufan.004

Ebla tabletleri Kuzey Suriye bölgesinde 1964-1968 seneleri arasında Roma Üniversitesi’nden iki profesör tarafından keşfedilmiştir: Dr. Paolo Matthiae ve Dr. Giovanni Petinato. Kazılar sırasında Ebla krallarından Ibbit-Lim’in bir heykeli ve çivi yazısıyla yazılmış 17,000 tablet keşfedilmiştir. Ebla, kral Naram-Sin tarafından M.Ö. 2250 senesinde yıkıldığından dolayı tabletlerin tarihinin M.Ö. 2300’lere dayandığı düşünülmektedir. Bu yazıt en eski Sümer yaratılış hikayesini içeren tabletten (Eridu Genesis) 700 sene daha eskidir.

Bu tabletlerden bir tanesi yaratılış hakkında bir ilahi içermektedir. Dikkatimizi çeken unsur ilahinin tek tanrılı bir başlangıcı desteklemesidir; üstelik de yaratılış düzeninin Tevrat’ın Yaratılış 1.bölümündeki sıralamayı izlemesidir. Bu keşfin önemi, yaratılış konusunda Kutsal Kitap haricindeki en eski kayıtlardan bir tanesi olmasıdır. Tabletteki kurtarılmış olan yazıt şöyledir:

“Göğün ve yerin Tanrısı; yer yoktu; sen yarattın,

gün ışığı yoktu; sen yarattın,

sabah ışığını henüz yaratmamışken…”

İlahi, Ebla’daki ilahiyat anlayışını açıkça belirtmektedir: “Göğün ve yerin Tanrısı” yani evrenin Tanrısına inanış söz konusudur. Şunu belirtmek lazım ki, Ebla halkı çok tanrılı bir inanç sistemine sahipti. Fakat bu tanrılardan hangisi “Göğün ve yerin Tanrısı”? Dagan, Rasap veya Sipis gibi tanrılar olamayacağına göre; ilahi, bu tanrılardan önce var olan tek tanrılı bir dünya görüşü ve inanç sistemini yansıtmaktadır. Benzer bir gelişimi Mısır yaratılış öyküsünde görmekteyiz. Çok tanrılı bu inanç sisteminde bile yaratılış tek bir Tanrıyla başlar. Mısır Memphis yaratılış yazıtlarında (M.Ö. 2780-2250) Ptah adındaki ilah insanları yüreğinin gücü ve konuşmasıyla yaratmıştır. Mısır inancında yürek, düşüncelerin merkezidir. Bu anlatı, Tevrat’ın Yaratılış bölümünde şahit olduğumuz Allah’ın konuşmasıyla yoktan var ediliş bahsine çok benzemektedir.

****

KAYNAKÇA:

  • Livingston, G. Herbert. “The Archive Of Ebla.” Bible and Spade, Yaz 1992, sf. 100.
  • Pettinato, Giovanni. “Ebla: A New Look at History.” Johns Hopkins University Press, 1991, sf. 179-180.
  • Resim: Ugarit Müzik Tableti. http://www.tikabasamuzik.com/