Günlük Hayat ve Yazıtlar.008

Ophel yazıtı arkeolog Eilat Mazar tarafından Kudüs’ün Tapınak Dağı yakınlarında bulunan bir kavanoz parçası. Üzerinde 3000 yıllık bir alfabetik yazıt bulunmaktadır. Eilat Mazar çömleği 10. yy’a tarihlendirmektedir. Birçok uzman çömlek parçasını M.Ö. 11. veya 10. yüzyıllara tarihlendirir.

Kırık çomlekte sadece birkaç harf gözüktüğünden, tam olarak ne anlama geldiği bilinmemektedir. Yazıt ile ilgili sayısız spekülatif iddia yapılmaktadır. Uzmanlar bile yazıtın sağdan sola mı yoksa soldan sağa mı okunması gerektiği üzerinde kararsız. Bazılarına göre bu yazıttaki alfabetik harflerinin çıkış noktası Mısır hiyeroglifleri olabilir. Harfler sanki Hiyeroglif ve alfabetik yazıtının arasında seyreden bir ideogram yazıtına benzemektedir, yani her harf/sembolün bir fikir veya sözcüğü temsil etmesi.

Haifa Üniversitesi tarih profesörü Gershon Galil’e göre harflerin okunuşu şu şekildedir: “[…] m [y y] n h l q m […]” Yazıtın anlamını ise şu şekilde yorumlamaktadır: “20. senede […]’dan getirilen düşük kalitede şarap.” Harflerin Mısır şarap sürahilerinde olduğu gibi bir tanımlama oluşturduğuna inanmaktadır. Bar-İlan Üniversitesi profesörü Aaron Demsky benzer bir görüşü savunmkata. Fakat kendisi okumayı şöyle aktarır: “Han[an]’a ait [şa]arap [sü]ahisi”

****

KAYNAKÇA:

  • Millard, Alan. “The New Jerusalem Inscription- So What?” Biblical Archaeology Review, Mayıs/Haziran 2014, sf. 50-51.
  • Petrovich, D. “New find: Jerusalem’s oldest Hebrew inscription.” Temmuz 2013, biblearchaeology.org/post/2013/07/25/New-Find-Jerusalems-Oldest-Hebrew-Inscription.aspx.
  • Resim: Ouria Tadmor. http://cdn4.sci-news.com