Günlük Hayat ve Yazıtlar.010

M.Ö. 925 senesine dayanan Gezer Takvimi dünyada en eski İbranice yazıtlarındandır ve İstanbul Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir. Takvim 8 cümleden oluşmaktadır. Her cümle ayların isimleri ve ekin dönemlerini belirtmektedir. Türkçe Çevirisi şöyledir:

“İki ay, geç ürünler (Eylül, Ekim)

İki ay, ekim (Kasım, Aralık)

İki ay, bahar ürünleri (Ocak, Şubat)

Bir ay, keten kesme (Mart)

Bir ay, arpa hasatı (Nisan)

Bir ay, genel hasat (Mayıs)

İki ay, bağ aralamak (Haziran, Temmuz)

Bir ay, yaz meyveleri (Ağustos)”

Yazıtın sol alt köşesinde, yazıyı yazanın ismi “Abi…” olarak geçmektedir ve “Abijah” isminin ilk harflerini yansıtmaktadır. Uzmanlara göre bu yazıt büyük olasılıkla çocuklar için hazırlanmış bir eğitim tabletidir. İsrail tarım toplumu olduğundan dolayı genç nesilleri tarımsal bilgilerle yetiştirmek son derece önemliydi. Bir başka teoriye göre ise, belki de yazıt yeni yazmayı öğrenen bir çiftçi tarafından yazılmış olabilir. Ne olursa olsun, bu yazı ve diğerleri M.Ö. 10. yüzyılda İsrail’de yazı geleneğinin var olduğunun kanıtıdır. Birçok eleştirmen Kutsal Kitabın geç tarihlerde yazıldığını iddia eder. Halbuki bu tür yazı tabletleri aksini göstermekte. Yani şöyle anlatalım: Bundan 3000 sene sonra arkeologlar ülkemizde bir Fen Bilgileri kitabı keşfetse elbette bu insanların bir zamanlar kendilerine ait yazılı bir tarih kitabının da bulundurmuş olması makul bir sonuçtur. Kutsal Kitap bir din kitabı olmakla birlikte aynı zamanda İsrail toplumunun tarihini anlatan Yahudilerin tarih kitabıdır. Dolayısıyla M.Ö. 11. yüzyılın öncesinde dayanan bir yazılı Tevratın olması oldukça makul bir düşünce sayılabilir.

****

KAYNAKÇA:

  • Pasinli, Alpay. “Istanbul Archaeological Museums.” A Turizim Yayinları. Istanbul, 2012, sf. 169.
  • Rollston, Christopher A. “What’s the Oldest Hebrew Inscription?.” Biblical Archaeology Review, Mayıs/Haziran 2012, sf. 32-40, 66, 68.
  • Resim: Yoavd Dothan. Wikipeida Commons.