Kilise Babaları.005

Antakya’nın 6. episkoposu olan Teofilos Urfa yakınlarında doğmuştur. Pagan bir ailede doğup büyüyen Teofilos ergenç yaşta Kutsal Kitabı ve özellikle Eski Ahitte olan Mesih peygamberliklerini inceledikten sonra iman edip Hristiyanlığı benimsemiştir. Kilise tarihçisi Evsebius’a göre Teofilos çok gayretli bir şekilde başta Markioncu ve Hergomenci tarikatlara karşı Hristiyanlık inancını savunmuştur.

Teofilos’un yazıtlarından sadece bir tanesi günümüze kadar ulaşabilmiştir, o da pagan arkadaşı Autolikus’a yazdığı ve Hristiyanlığı savunduğu üç ciltten oluşan bir eserdir. Eski Ahitten bir çok alıntı yapan bu yazıtın amacı Autolikus’a antik Greklerin aslında bilgeliklerini Eski Ahitten aldıklarını ve Tevrat yazıtının Tanrı tarafından esinlendirilmiş ve Grek eserlerinden daha eski olduğunu vurgulamaktır. Mektuplarda sıkça Teslis veya üçlübirlikten bahseder, ama bunu yaparken şu isimleri kullanarak yapar: Tanrı, Kelam, Bilgelik/İlim (Sophia). Son derece eğitimli bir dil kullanan Teofilos bir çok Grek filozofun argumanlarınıda ustaca tanımlar ve cevaplar. Yazısı’nın bir bölümünde Autolikos’u tövbeye çağırır: “…Hırsız, iftiracı, kızgın, kıskanç, kendini beğenmiş, cimri…bu tür huyları olanlara, her lekeden arınmadıkları sürece, Tanrı kendini göstermez…Oysa istersen iyileşebilirsin. Kendini hekime teslim et ve o ruhunun ve yüreğinin gözlerini açacaktır. Kimdir bu hekim? Rab’dir, O ki, kelamı ve bilgeliği aracılığıyla her şeyi yaratmıştır, nitekim: “Gökler RAB’bin sözüyle, Gök cisimleri ağzından çıkan solukla yaratıldı.”

****

KAYNAKÇA:

  • Bacchus, Francis Joseph. “Theophilus.” The Catholic Encyclopedia. Vol. 14. New York: Robert Appleton Company, 1912. http://www.newadvent.org/cathen/14625a.htm/
  • Schaff, Philip. “Ante-Nicene Fathers: Volume 2.” Christian Classics Ethereal Library. Grand Rapids, sf. 172-174.
  • “Kilise Babaları.” http://www.meryemana.net/books/kilise-babalari
  • Resim: Menologion of Basil II. Wikimedia Commons