Kilise Babaları.003

Denizli Hierapolis’li Papias, Hierapolis kilisesinin önderi ve İzmirli Polikarp ile birlike Havari Yuhanna’nın müridiydi. Papias, M.S. 110-130 senelerinde İsa’nın deyişleri ve benzetmelerini konu alan en erken Hıristiyan tefsirini yazmıştır. 5 kitaptan oluşan bu seriden sadece 13 nüsha günümüze kadar ulaşabilmiştir. Kitabı yazmakta başvurduğu birincil kaynaklar başlıca Havari Yuhanna, büyük ihtimalle 70’lerden biri olan ve geleneğe göre İzmir kilisesinin ilk önderi olan Ariston, ve son olarak Papias ile aynı şehirde ikamet eden havari Filipus’un iki kızı. Yazdığı tesfir kitabından az sayıda nüsha günümüze başlıca İrineyus, Evsebius ve diğer Kilise Babaları’nın alıntılarıyla ulaşmıştır. Böylelikle bazı önmeli kısımlarını tekrar oluşturabilmekteyiz. Papias’ın yazıları sayesinde Markos ve Matta bölümlerinin derlemesi hakkında da önemli bilgilere sahibiz:

“Markos, Petrus’un yorumcusu olarak, İsa’nın sözlerinden ve yaşadıklarından hatırladığı her şeyi tam bir titizlikle, ancak düzensiz bir biçimde yazdı…Markos Rab’bi kişisel olarak tanımamış, O’nun öğrencisi de olmamıştı ama sonra Petrus’un yol arkadaşı oldu [not: 1.Petrus 5:13’de Petrus Markos’tan manevi oğlu olarak bahseder]. Havari [Petrus], Rab’bin sözlerinden düzenli bir derleme yapmaya çalışmadan [yani kronolojik bir sıra izlemeden] vaazlarını dinleyicilerin ihtiyaçlarına göre düzenlerdi. Bu yüzden, Markos hatırladıklarını yazıya geçirirken hata yapmadı; onun tek kaygısı ve ilgisi, dinlediklerinden hiçbir şeyi eksiltmemek ve değiştirmemekti.” (Eusebius, His.Ecc. III, xxxix, 15)

“Matta hakkında [Papias], şunları söyler: Matta, [Rab’bin] sözlerini İbranice lehçesi [Aramice] olarak not aldı ve hepsi [Havirler] elinden geldiğince bunları [Grekçeye] çevirdi. Aynı yazar [Papias], Yuhanna’nın ilk mektubundan ve de Petrus’unkinden alıntılar yapar.” (Evsebius, His.Ecc. III, xxxix, 16)

7.yüzyıl “Chronicon Paschale” adında Hristiynalık tarihini konu alan bir Bizans eserine göre Papias 155 senesinde, yani Polikarp’ın İzmir’de şehit edildiği aynı yıl içersinde, Bergama’da şehit edilmiştir.

****

KAYNAKÇA:

  • Butler, Alban, Rev. “The Lives of the Fathers, Martyrs, and Other Principal Saints.” Dublin: James Duffy, 1866; Bartleby.com, 2010. www.bartleby.com/210/.
  • Schaff, Philip. “Ante-Nicene Fathers.” Christian Classics Ethereal Library. Grand Rapids, sf. 404-407.
  • Resim: Menologion of Basil II. Wikimedia Commons.