Kilise Babaları.004

(Salihli) Sart’lı Melito Hristiyan dünyasında bile az tanınan bir Kilise Babasıdır. Kendisi İgnatius, Polikarp, ve Papiastan sonra gelen nesile aittir. Polikarp ve Papias’ı büyük ihtimalle kişisel olarak tanımıştır. Melito İncilin Vahiy bölümünde de bahsi geçen Sart kilisesinin önderliğini 2.yüzyıl ortalarında yapmıştır. Polikratesin kayıtlarına göre kendisi Göklerin egemliği uğruna bir Hadımdı”, yani hiç evlenmemişti. Melitoun hayatı ve öğretişleri başta İreneyus, İskenderiyeli Klement, ve Tertullian gibi önemli Kilise Babalarını etkilemiştir. Melitonun çok az sayıda yazısı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bunlardan biri Bodmer Papirüs koleksiyonunda bulunan Peri Paschaveya Paskalye hakkındaki bir vaazıdır. Bu vaazında özellikle Eski Ahitteki imgeleri ve temaları Yeni Ahitteki kurtuluş mesajıyla bağdaştımasıyla öne çıkar: Musanın firavunla yaptığı gibi O, ölümü şaşırtan ve şeytanı gözyaşlarına boğdurtandır. Musanın Mısır’ı kısırlığa mahkum ettiği gibi O haksızlığı ve adaletsizliği cezalandırdı. O, bizi kölelikten özgürlüğe, karanlıklardan ışığa, ölümden yaşama, baskıdan sonsuz saltanata götürendir. Sizlerden yeni bir kavim ve daima seçilmiş olan bir halk yarattı. O, kurtuluşumuzun Paskalyasıdır.

Ama şüphesiz Kilise tarihine en önemli katkısı iki Roma İmparatoruna [Antonius Pius ve Marcus Aurelius] göndediği Hristiyanlık Savunmaları. Marcus Aureliusa gönderdiği mektupta Melito imparatorun önceki Roma imparatorları gibi asılsız kulaktan dolma haberlerle Hristiyanları yargılamamasını [Roma döneminde Hristiyanlar yamyamlık ve ensest gibi suçlamalara maruz kalıyorlardı]; Hristiyanların inançları uğruna ölmeye hazır olduklarını fakat İmparatorun en azından bu inancı benimseyenlerin neye inanıp nasıl kişiler olduklarını kendisinin incelemesi gerektiğini söylemektedir. Hristiyanları İmparaora tanımlarken Melito şunları der: Biz cansız taşların önünde hürmet edenlerden değiliz. Her şeye egemen ve öncesizliğe ait Tanrı’ya ve dahası Mesihie tapanlarız. O [Mesih] zamanın öncesizliğinden olan Tanrı Kelamıdır.

Melito 177 senesi civarında dönemin bir çok Hristiyan liderinin aksine doğal ölümle hayata veda etmiştir, ve yine Polikratesin kayıtlarına göre Sart kentinde gömülmüştür.

****

KAYNAKÇA:

  • MacErlean, Andrew. “St. Melito.” The Catholic Encyclopedia. Vol. 10. New York: Robert Appleton Company, 1911. http://www.newadvent.org/cathen/10166b.htm/
  • “Kilise Babaları.” http://www.meryemana.net/books/kilise-babalari
  • Resim: Menologion of Basil II. Wikimedia Commons.