Kilise Babaları.009

Krikor Lusavoriç (diğer adıyla: “Aydınlatıcı Gregor”) Ermenistan’ın 301 senesinde Hristiyanlığı resmi din olarak kabul etmesinde baş rol oynayan Kilise Babasıdır.

Krikor Partlı bir aristokrat ve aynı zamanda prens olan Anak’ın oğludur. Anak, kral II.Kosrov’u öldürmekle suçlanır ve akabinde idam edilir. Bu sırada Krikor’un bakıcıları, Sopia ve Yevtag, Krikor’la birlikte Kayseri’ye kaçıp sığınırlar. Kapadokya ilinde büyüyen Krikor Hristiyan olur ve Firmilianos (diğer ismiyle Evtalius) adında bir papazın altında eğitim görür. Eğitimini tamamladıktan sonra bir süre münzevi bir hayat sürdüren Krikor, babası’nın günahını telafi etmek ve Hristiyanlığı tebliğ etme amacıyla Ermenistan’a geri döner.

Bu arada öldürülen II.Kosrov’un oğlu Tırdat ise Roma’ya götürülür ve orada Roma kanunu ve askeri eğitiminden geçtikten sonra Ermenistan’a döner ve III.Tırdat olarak taht’a yerleşir. Krikor Ermeni topraklarına döndükten sonra asker olur ve kralın katibi olarak görev alır. Pagan bir kutlama esnasıda Tırdat Krikor’dan tanrıça Anahit’e bir adak sunmasını ister fakat Krikor reddeder. Tırdat sinirlenir ve, muhbirlerin Krikor’un aslında babasını öldüren Anak’ın oğlu olduğunu hatırlatmasıyla, Krikor işkencelere maruz kalır ve zindana atılır. Zindandayken Anadolu’dan gelen bir rahibe gurubu kendisine gizlice gıda sağlar. Tırdat bu rahibelerdende haberdar olur ve hepsine işkence çektirdikten sonra onları idam eder. Bu olaylardan kısa bir süre sonra Tırdat ağır bir hastalık geçirir ve ölüm döşeğinde yatar. Bir gece rüyasında Krikor’u kendisini iyileştirdiğini görür. Bundan çok etkilenen Tırdat, Krikor’un 13 senelik zindan dönemine son verir ve onu saraya getirir. Krikor Tırdat için dua eder ve kral mucizevi bir şekilde şifa bulur. Bu mucize tarafından ikna olan kral 301 senesinde Ermenistan’ın devlet dinini Hristiyanlık yapar. Bu da Ermenistanı Hristiyanlığı resmi olarak benimseyen ilk devlet yapar. Yeni düzende Krikor Ermeni kilisesi’nin ilk Başepiskoposu olarak görev alır. 318 yılında Krikor görevinden çekilir ve onun yerine ikinci oğlu Aristakes geçer. Hayatının son senelerinde Krikor Sepuh dağı yakınlarında bir yere inzivaya çekilir ve burada gözlerini hayata yumar.

****

KAYNAKÇA:

  • Atiya, Aziz S. “Doğu Hıristiyanlığı Tarihi.” Doz Yayınları. İstanbul, 2005, sf. 345-347.
  • Fortescue, Adrian. “Gregory the Illuminator.” The Catholic Encyclopedia. Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910. http://www.newadvent.org/cathen/07023a.htm.
  • Resim: Fethiye Camii. Wikimedia Commons.