Birinci Yüzyıl Anadolu Kiliseleri.009

İncil’de bahsi geçen bölümler: Koloselier 4:12-14.

Hierapolis şehri M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş fakat günümüz harabeleri M.S. 60 senesinde yaşanan büyük deprem sonrasında yeniden inşaa edilen şehrin kalıntılarıdır. Hierapolis antik dünyanın şifa merkeziydi. Termal sularının mineral zenginliğini (Pamukkale) duymayan yoktu. Bugünlerde olduğu gibi antik dünyada da şehir gelirini turizimden elde ediyordu. Hierapolis devasa bir huzurevi gibi işlerdi. Şifa arayan ve hayatlarının sonuna yaklaşan kişiler Hierapolis’e taşınırdı. Şehirdeki Nekropol (Mezar alanı) antik çağın bugüne kadar keşfedilmiş en büyük mezar alanlarından bir tanesidir.

Efes kilisesinden gönderilen müjdeci Epafras, Hiyerapolis’teki imanlı topluluğunu kurmuştur (Kol 1:7). Daha sonra 1. yüzyılın ikinci yarısında İsa’nın havarisi Filipus buraya yerleşmiş ve burada M.S. 80 senelerinde şehit edilmiştir. 21 Temmuz 2011’de Italyan profesör Francesco D’Andria 1. yüzyıla dayanan Filipus’un mezarını 4. yüzyıl kilise kalıntısı içinde keşfetmiştir. Hierapolis kilisesinin ilk önderlerinden biri Papias’tır. Papias (M.S. 60-135) İzmirli Polikarp ile birlike Havari Yuhanna’nın öğrencisiydi. Papias, İsa’nın deyişleri ve benzetmelerini konu alan en erken Hristiyan tefsir kitabını yazmıştır. 5 kitaptan oluşan bu seriden sadece 13 nüsha günümüze kadar ulaşabilmiştir. Papias’ın yazıları sayesinde Markos ve Matta bölümlerinin derlemesi hakkında önemli bilgilere sahibiz. Hierapolis şehrine dünyanın dört bucağından ziyaretçilerin gelmesinden dolayı gerek burada yaşayan, gerek Kolose’de yaşayan imanlılar birçok dünyevi felsefeye maruz kalıyordu. Bu düşüncelerin çoğu kiliseyi etkilemese de bazı sahte öğretmenler İsa Mesih’in, Baba Tanrı ile insan arasında birçok aracıdan sadece biri olduğu fikrini teşvik etmiş, ayrıca meleklere yönelik ibadeti de içeren düşünceler yaymışlardı. Pavlus böylece Hierapolis ve Kolose’de okunmak üzere Koloseliler mektubunu yazmıştır. Özetçe, mektubun konusu Mesih’in göklerde ve yeryüzündeki bütün varlıkların üzerinde olan üstünlüğü ve egemenliğidir.

****

KAYNAKÇA:

  • McRay, John. “Archaeology & The New Testament.” Baker Academic. Grand Rapids, 2008, sf. 247-249.
  • Wilson, Mark. “Biblical Turkey, A Guide to the Jewish and Christian Sites of Asia Minor.” Ege Yayınları. İstanbul, 2010, sf. 234-245.
  • Türkçe Kutsal Kitap, Kitabı Mukaddes Şirketi & Yeni Yaşam Yayınları, Eski ve Yeni Çevirisi.
  • Resimler: Kişisel, http://news.discovery.com, Wikimedia Commons.